
Lỗi quá áp (OV – Overvoltage) và cách khắc phục nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả xử lý gấp trong ngày
1. Giới thiệu chung về lỗi quá áp (OV – Overvoltage)
Trong quá trình vận hành hệ thống điện công nghiệp, lỗi quá áp (OV – Overvoltage) là một trong những sự cố phổ biến và nguy hiểm nhất. Hiện tượng này xảy ra khi điện áp đầu vào của thiết bị vượt quá mức cho phép, dẫn đến tình trạng quá tải, hư hỏng linh kiện, thậm chí gây cháy nổ nếu không xử lý kịp thời.
Đặc biệt, với các thiết bị điện tử công nghiệp như biến tần, servo, bộ nguồn, PLC, lỗi quá áp có thể làm gián đoạn toàn bộ dây chuyền sản xuất, gây thiệt hại lớn về thời gian và chi phí. Vì vậy, việc hiểu rõ nguyên nhân – hậu quả – cách khắc phục lỗi quá áp hiệu quả là điều vô cùng quan trọng đối với kỹ sư và doanh nghiệp sản xuất.
2. Lỗi quá áp (OV) là gì?
Overvoltage (OV) hay còn gọi là lỗi quá áp, là hiện tượng điện áp đầu vào vượt quá giá trị định mức cho phép của thiết bị.
Ví dụ:
-
Một biến tần Delta có điện áp định mức 380V ± 10%. Nếu điện áp vượt quá 418V, hệ thống sẽ báo lỗi OV.
-
Với thiết bị servo hoặc bộ điều khiển, mức điện áp vượt ngưỡng sẽ khiến mạch nguồn hoặc tụ điện bị quá tải, dẫn đến hỏng bo mạch.
Các biến tần, servo hay bộ nguồn hiện đại thường tích hợp chức năng bảo vệ quá áp (Overvoltage Protection), tự động ngắt nguồn hoặc hiển thị mã lỗi như OV1, OV2, OV3 nhằm bảo vệ linh kiện bên trong.
3. Dấu hiệu nhận biết lỗi quá áp (OV)
Khi xuất hiện lỗi Overvoltage, thiết bị thường có một số biểu hiện đặc trưng sau:
-
Màn hình hiển thị mã lỗi OV, OV1, OV2,…
→ Tùy từng hãng sản xuất (Delta, Siemens, Schneider, Mitsubishi, Panasonic, ABB, LS…), ký hiệu có thể khác nhau nhưng đều liên quan đến “Overvoltage”. -
Biến tần tự ngắt khi đang chạy tải
→ Điều này thường xảy ra khi tải nặng hoặc khi dừng động cơ đột ngột khiến năng lượng phản hồi về DC Bus quá lớn. -
Tụ nguồn hoặc mạch chỉnh lưu bị nóng
→ Dấu hiệu cho thấy thiết bị đang hoạt động với điện áp cao hơn mức cho phép. -
Động cơ quay không ổn định, rung hoặc phát tiếng kêu lạ
→ Đây là hậu quả của dòng điện không ổn định do điện áp vượt ngưỡng. -
Cầu chì hoặc linh kiện bảo vệ thường xuyên đứt
→ Một trong những biểu hiện rõ nhất của lỗi quá áp kéo dài.
4. Nguyên nhân gây ra lỗi quá áp (OV)
Để xử lý triệt để lỗi quá áp, kỹ thuật viên cần xác định đúng nguyên nhân gốc. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:
4.1. Điện áp nguồn đầu vào vượt định mức
-
Nguồn điện 3 pha hoặc 1 pha bị tăng áp đột ngột, thường do:
-
Lưới điện không ổn định, đặc biệt vào giờ thấp điểm.
-
Sét đánh lan truyền vào hệ thống điện.
-
Máy biến áp hoặc tụ bù hoạt động sai chế độ.
-
4.2. Năng lượng hồi tiếp từ động cơ khi giảm tốc
-
Khi động cơ giảm tốc quá nhanh, năng lượng cơ học dư thừa được chuyển ngược lại thành điện năng, làm tăng điện áp DC Bus.
-
Nếu hệ thống không có điện trở xả (braking resistor) hoặc mạch xả hư, điện áp sẽ vượt ngưỡng → lỗi OV.
4.3. Lỗi trong mạch điều khiển hoặc cảm biến điện áp
-
Mạch đo điện áp DC bị lỗi hoặc cảm biến điện áp hỏng khiến bộ điều khiển nhận sai tín hiệu, báo lỗi ảo hoặc ngắt hệ thống.
4.4. Hư hỏng tụ điện hoặc mạch lọc nhiễu
-
Tụ điện trong khối DC Link bị chai, phồng, giảm dung lượng khiến khả năng ổn định điện áp suy giảm, gây ra hiện tượng quá áp khi tải thay đổi nhanh.
4.5. Cấu hình tham số không phù hợp
-
Cài đặt sai tham số như thời gian giảm tốc quá ngắn (Decel Time) hoặc ngưỡng giới hạn điện áp quá thấp cũng có thể khiến hệ thống báo lỗi OV.

5. Hậu quả nghiêm trọng khi không xử lý lỗi quá áp kịp thời
Nếu doanh nghiệp không phát hiện và khắc phục sớm lỗi quá áp (OV), hậu quả có thể rất nghiêm trọng:
-
Cháy nổ tụ điện, cầu diode, IGBT
→ Là hậu quả phổ biến khi điện áp DC Bus tăng quá cao mà không được xả kịp. -
Hư hỏng bo nguồn, bo điều khiển
→ Làm biến tần, servo hoặc PLC ngừng hoạt động hoàn toàn, phải thay mới. -
Mất ổn định dây chuyền sản xuất
→ Khi biến tần tự ngắt đột ngột, động cơ dừng, gây ảnh hưởng lớn đến tiến độ sản xuất. -
Tăng chi phí bảo trì và thay linh kiện
→ Chi phí sửa chữa lỗi OV thường cao, đặc biệt nếu cháy hỏng bo mạch công suất. -
Rủi ro an toàn lao động
→ Quá áp có thể gây phóng điện, cháy chập, làm hư hỏng các thiết bị lân cận.
6. Cách khắc phục lỗi quá áp (OV) hiệu quả và an toàn
Để xử lý lỗi quá áp nhanh chóng và an toàn, bạn cần thực hiện các bước kiểm tra và khắc phục theo quy trình chuẩn sau:
6.1. Bước 1: Kiểm tra nguồn điện đầu vào
-
Dùng đồng hồ đo điện áp để kiểm tra nguồn 1 pha hoặc 3 pha.
→ Nếu điện áp vượt 400–420V (đối với hệ 3 pha), cần kiểm tra máy biến áp hoặc tụ bù. -
Trường hợp điện áp từ EVN quá cao, nên lắp ổn áp công nghiệp hoặc biến áp tự ngẫu để bảo vệ toàn bộ hệ thống.
6.2. Bước 2: Kiểm tra điện trở xả (Braking resistor)
-
Đảm bảo điện trở xả còn hoạt động tốt. Nếu điện trở cháy hoặc đứt, hãy thay thế ngay.
-
Kiểm tra mạch điều khiển xả (Braking Unit) trên bo công suất có hoạt động không.
→ Nếu mạch xả không kích, năng lượng phản hồi sẽ làm tăng điện áp DC Bus → lỗi OV.
6.3. Bước 3: Tăng thời gian giảm tốc (Deceleration Time)
-
Trong phần cài đặt tham số của biến tần, hãy tăng thời gian giảm tốc (Decel Time) để giảm năng lượng hồi tiếp đột ngột.
→ Ví dụ: từ 1.0s lên 3.0–5.0s.
6.4. Bước 4: Kiểm tra tụ DC Link và mạch chỉnh lưu
-
Dùng đồng hồ ESR hoặc thiết bị chuyên dụng đo tụ nguồn (DC capacitor).
-
Nếu phát hiện tụ phồng, rò điện hoặc giảm dung lượng → cần thay ngay.
-
-
Kiểm tra diode chỉnh lưu hoặc IGBT trong mạch công suất, vì khi bị rò hoặc ngắn mạch sẽ gây tăng áp DC.

6.5. Bước 5: Vệ sinh và kiểm tra bo điều khiển
-
Bụi, ẩm hoặc oxi hóa trên mạch có thể gây sai lệch tín hiệu đo điện áp → báo lỗi ảo.
-
Sử dụng dung dịch vệ sinh chuyên dụng (Contact Cleaner) để làm sạch và kiểm tra lại.
6.6. Bước 6: Cập nhật phần mềm và reset thông số
-
Với một số dòng biến tần hiện đại, lỗi OV có thể do firmware hoặc cài đặt sai.
-
Hãy khôi phục cài đặt gốc (Factory Reset), sau đó cấu hình lại đúng thông số động cơ.
6.7. Bước 7: Liên hệ trung tâm sửa chữa chuyên nghiệp
Nếu bạn đã kiểm tra tất cả các bước trên mà vẫn báo lỗi, khả năng cao là:
-
Bo công suất hỏng (IGBT, diode, mạch xả).
-
Bo điều khiển lỗi mạch đo điện áp.
→ Lúc này, nên liên hệ trung tâm sửa biến tần chuyên nghiệp để được kiểm tra, xử lý nhanh trong ngày.
7. Dịch vụ sửa lỗi quá áp (OV) uy tín – xử lý gấp trong ngày
Khi gặp lỗi Overvoltage (OV) trên biến tần hoặc servo, bạn cần dịch vụ sửa chữa nhanh – chính xác – uy tín để không làm gián đoạn sản xuất.
Chúng tôi cung cấp dịch vụ sửa lỗi quá áp (OV – Overvoltage) chuyên nghiệp cho tất cả các dòng biến tần, servo, PLC công nghiệp, với cam kết:
✅ Ưu điểm nổi bật của dịch vụ:
-
Xử lý lỗi OV nhanh trong vòng 8–24h
→ Hỗ trợ kiểm tra tận nơi hoặc nhận sửa trực tiếp tại trung tâm. -
Kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm
→ Am hiểu cấu trúc biến tần của các hãng: Delta, Siemens, Mitsubishi, ABB, Panasonic, LS, Schneider,… -
Thiết bị đo kiểm chuyên dụng
→ Phát hiện chính xác lỗi tụ, IGBT, mạch xả, diode, bo nguồn. -
Sửa chữa tận gốc – bảo hành dài hạn (3–6 tháng)
→ Không chỉ khắc phục lỗi OV, mà còn kiểm tra tổng thể hệ thống điện, giúp ổn định lâu dài. -
Hỗ trợ tư vấn kỹ thuật miễn phí 24/7
→ Cung cấp hướng dẫn cách cài đặt giảm tốc, kiểm tra điện trở xả, và tối ưu tham số để phòng tránh lỗi OV tái phát.
8. Quy trình sửa lỗi quá áp (OV) chuyên nghiệp
-
Tiếp nhận thông tin thiết bị – mã lỗi – model.
-
Kiểm tra thực tế và đo đạc điện áp DC Bus, mạch xả.
-
Phân tích nguyên nhân: nguồn điện, tụ, diode, IGBT, mạch điều khiển.
-
Báo giá chi tiết, chỉ tiến hành khi khách hàng đồng ý.
-
Sửa chữa – thay thế linh kiện chính hãng – test tải thực tế.
-
Bàn giao thiết bị, hướng dẫn cài đặt an toàn.
-
Cấp phiếu bảo hành và hỗ trợ kỹ thuật sau sửa.
9. Một số cách phòng tránh lỗi quá áp hiệu quả
Phòng bệnh hơn chữa bệnh – để hạn chế tối đa lỗi OV, doanh nghiệp nên áp dụng những biện pháp sau:
9.1. Sử dụng ổn áp công nghiệp hoặc biến áp cách ly
→ Giúp duy trì điện áp ổn định, tránh tăng áp bất thường từ lưới điện.
9.2. Gắn điện trở xả (braking resistor) phù hợp
→ Hỗ trợ tiêu tán năng lượng dư trong quá trình giảm tốc động cơ.
9.3. Thiết kế thời gian giảm tốc hợp lý
→ Không nên để thời gian giảm tốc (Decel Time) quá ngắn, tránh xung điện phản hồi lớn.
9.4. Kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ
→ Làm sạch, đo tụ điện, kiểm tra điện áp nguồn và test tải định kỳ giúp phát hiện sớm lỗi.
9.5. Lắp đặt chống sét lan truyền và tiếp địa tốt
→ Ngăn sét lan truyền gây tăng áp đột ngột làm hỏng bo công suất.

Lỗi quá áp (Overvoltage – OV) ở biến tần là gì?
Lỗi quá áp hay còn gọi là Overvoltage (OV) là một trong những lỗi bảo vệ quan trọng trên biến tần. Khi xảy ra lỗi này, biến tần sẽ ngắt đầu ra để bảo vệ mạch công suất, đặc biệt là IGBT, tụ DC BUS, và các linh kiện điều khiển.
1.1 Biến tần đo quá áp bằng cách nào?
Biến tần luôn giám sát điện áp trên DC BUS – nơi điện áp một chiều được hình thành sau khi chỉnh lưu từ nguồn AC đầu vào. Tùy theo dải điện áp thiết kế (thường 540–600VDC với nguồn 3 pha 380V), khi điện áp vượt ngưỡng cho phép, biến tần sẽ báo lỗi OV.
1.2 Mã lỗi OV có thể xuất hiện như thế nào?
-
Với biến tần Delta: lỗi OV, OV1, OV2
-
Với biến tần INVT: mã lỗi E.OV, OV1, hoặc E1.03
-
Một số dòng cũ hoặc biến tần Trung Quốc giá rẻ có thể chỉ hiển thị Err 2, Err 7 mà không rõ nội dung
Nguyên nhân phổ biến gây lỗi OV ở biến tần
Trong thực tế bảo trì và sửa chữa biến tần, tôi thường gặp lỗi quá áp vì 3 nhóm nguyên nhân chính:
3.1 Do nguồn điện đầu vào
-
Điện áp lưới quá cao, nhất là ở vùng công nghiệp, khi cao điểm sản xuất buổi sáng hoặc điện áp không ổn định
-
Đo sai điện áp vào: do cảm biến điện áp hỏng hoặc dây tín hiệu nhiễu
3.2 Do đặc điểm tải & quá trình vận hành
-
Tải có quán tính lớn (motor quạt công nghiệp, máy ly tâm, băng tải dài…) khi dừng hoặc giảm tốc nhanh sẽ hồi năng lượng ngược về DC BUS
-
Dừng khẩn cấp E‑Stop mà không có điện trở xả khiến điện áp không được tiêu tán
-
Cài đặt thời gian giảm tốc quá ngắn (ramp-down time), chưa kịp xả hết năng lượng
3.3 Do thiết lập thông số hoặc phần cứng biến tần
-
Cài sai ngưỡng bảo vệ điện áp trong cài đặt (nhiều biến tần cho phép chỉnh ngưỡng OV)
-
Lỗi board điều khiển/board công suất: đặc biệt khi gặp lỗi OV ngay cả khi không có tải
-
IGBT hỏng hoặc tụ DC yếu, không còn khả năng chịu áp
Một trường hợp điển hình mà tôi từng xử lý tại một xưởng cơ khí tại TP HCM : biến tần Delta 15kW điều khiển cẩu trục liên tục báo lỗi OV3 khi dừng đột ngột, cùng tìm hiểu cách sửa lỗi quá áp ở biến tần này nhé.
Tình huống:
-
Cẩu trục nâng thép dài 5–6 mét, chạy liên tục
-
Khi thợ điều khiển dừng đột ngột (ấn nút dừng khẩn), biến tần báo OV3
-
Kỹ thuật viên ban đầu nghi lỗi nguồn, đã thử thay aptomat, tụ bù – không hiệu quả
Phân tích và xử lý:
-
Đọc lại lỗi trong nhật ký biến tần: lỗi OV xảy ra đúng thời điểm nhả nút dừng
-
Đo điện áp DC BUS bằng đồng hồ Oscilloscope: chạm ngưỡng 720VDC khi motor dừng
-
Kiểm tra: không có điện trở xả gắn vào cổng chờ
-
Cài đặt thời gian ramp-down: 0.5 giây, quá ngắn với tải quán tính cao
-
Hướng xử lý:
-
Gắn điện trở xả 2.2kW – 800Ω
-
Kéo dài thời gian giảm tốc lên 3 giây
-
Bật chức năng xả năng lượng trên biến tần (tùy model là braking resistor function)
-
Kết quả:
-
Sau xử lý, không còn gặp lỗi OV khi dừng
-
Motor dừng mượt, không gây giật cáp
-
Xưởng đánh giá cao vì xử lý nhanh gọn, không phải thay biến tần
Quy trình sửa lỗi quá áp ở biến tần(dành cho kỹ thuật viên)
Khi biến tần báo lỗi quá áp (OV), điều quan trọng là không xử lý vội vàng bằng cách reset liên tục hay thay thiết bị một cách mù quáng. Thay vào đó, bạn nên thực hiện theo một quy trình 5 bước như sau:
Bước 1: Đọc mã lỗi & kiểm tra điều kiện xảy ra
-
Đọc lại mã lỗi: OV, OV1, OV2, OV3 (tùy hãng)
-
Ghi nhận: lỗi xảy ra lúc nào? Khi khởi động? Khi dừng? Khi tải tăng đột ngột?
-
Nếu biến tần có lịch sử lỗi (Fault Log), xem lại thông tin thời gian lỗi, dòng điện, điện áp DC BUS
Lưu ý: Một số biến tần có thể xuất hiện lỗi nhiễu giả OV do cảm biến điện áp bị lỗi – cần xác minh kỹ bằng đồng hồ đo.
Bước 2: Đo điện áp đầu vào & DC BUS
Dùng đồng hồ số hoặc đồng hồ dao động (oscilloscope), bạn cần đo:
-
Điện áp lưới 3 pha đầu vào: xem có ổn định không, có vượt 400V không
-
Điện áp DC BUS: có cao bất thường không (thường không vượt 600VDC với nguồn 380VAC)
Nếu DC BUS đo được >700V khi motor đang giảm tốc thì chắc chắn có hiện tượng phản điện động từ tải – thường là nguyên nhân phổ biến gây lỗi OV.
Bước 3: Kiểm tra thông số cài đặt thời gian tăng/giảm tốc (Ramp time)
Thông số này ảnh hưởng lớn đến lỗi quá áp:
-
Ramp-down time quá ngắn → tải dừng nhanh → động năng nạp về DC BUS → OV
-
Gợi ý cài đặt tối thiểu:
-
Tải quán tính thấp: 1.5–2 giây
-
Tải trung bình: 3–5 giây
-
Tải lớn: từ 5–10 giây trở lên
-
Bạn có thể cài đặt lại thời gian ACC (tăng tốc) và DEC (giảm tốc) bằng các thông số như P1-09, P1-10, hoặc tương đương tùy hãng.
Bước 4: Bật tính năng xả năng lượng (braking function) hoặc gắn điện trở xả
Biến tần không thể tiêu thụ điện ngược sinh ra bởi motor nếu không có tải hoặc điện trở xả, nên giải pháp là:
-
Kiểm tra có cổng chờ điện trở xả không (ký hiệu BR, +, -)
-
Gắn điện trở xả phù hợp:
-
Ví dụ: biến tần 7.5kW thường dùng điện trở 0.75–1.5kW, điện trở từ 100–200Ω
-
Nên dùng điện trở có tản nhiệt nhôm và lắp thoáng khí
-
Đồng thời, kiểm tra và bật tính năng xả:
-
Delta: Pr.70 trở đi
-
INVT: P7.01, P7.02,…
Bước 5: Kiểm tra cảm biến, board mạch và tụ lọc
Nếu sau khi đã xử lý như trên mà lỗi vẫn xảy ra, hãy kiểm tra:
-
Cảm biến đo điện áp AC/DC: có sai số, đo chập chờn?
-
Board mạch điều khiển & công suất: có bị ẩm, nứt chân linh kiện, lỏng socket?
-
Tụ lọc DC (tụ hóa lớn): nếu tụ yếu, khả năng hấp thụ điện áp giảm → dễ OV
-
Đo nội trở ESR tụ hoặc thay thử (với biến tần >3 năm vận hành liên tục)
Các biện pháp nâng cao để ngăn lỗi quá áp tái diễn
Sau khi xử lý lỗi OV, để biến tần vận hành ổn định lâu dài, bạn nên áp dụng thêm một số giải pháp nâng cao:
6.1 Gắn cuộn kháng AC hoặc DC
-
Cuộn kháng giúp giảm nhiễu và ổn định điện áp, chống dao động
-
Gắn trước biến tần hoặc giữa đầu vào và chỉnh lưu
-
Đặc biệt hữu ích khi lưới điện có nhiều biến động hoặc sử dụng chung biến tần cho nhiều tải
6.2 Dùng chung DC BUS với nhiều biến tần (shared DC bus)
-
Nếu hệ thống có nhiều biến tần, có thể nối chung DC BUS để tận dụng năng lượng hồi từ tải này cho tải kia
-
Cần tính toán kỹ về khả năng chịu áp, dòng và ngưỡng bảo vệ của từng biến tần
6.3 Bảo trì định kỳ: kiểm tra tụ, vệ sinh board
-
Tụ lọc DC, cảm biến điện áp và tản nhiệt cần được kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần











